Heb ik een burn-out?

Spanningsklachten; van stress tot burn-out

Hieronder staat een lange lijst van stressklachten. Dit zijn fysieke en mentale klachten, die kunnen wijzen op teveel stress, overspanning of burn-out. Let op! Het is belangrijk dat je even verder leest, voordat je vinkjes gaat zetten. Veel klachten kunnen namelijk ook symptomen zijn, die duiden op een andere medische of psychische oorzaak dan stress, overspanning of burn-out.

Bij klachten eerst langs de huisarts

Een erkende stress burn-out re-integratie coach verwijst je altijd eerst naar de huisarts of bedrijfsarts. Waarom? De arts bespreekt de klachten met jou. Bovendien zal hij/zij jou onderzoeken om eventueel andere, medische of psychische oorzaken vast te stellen of uit te sluiten. Alleen een arts stelt een diagnose. Een erkende coach mag en doet dit niet, omdat hij/zij werkt met een gedragscode. Kwalitatief goede stress burn-out coaches hanteren de gedragscode vanuit de beroepsvereniging voor erkende stress en burn-out coaches (VESB). 

Breng zelf jouw stressklachten in kaart

Onderstaand tref je een overzicht aan van lichamelijke en geestelijke klachten, die kunnen ontstaan als gevolg van overmatige stress, spanning en (werk)druk. Let op: het in kaart brengen van stressklachten vervangt nooit een bezoek aan jouw arts!

Tel het aantal klachten, die je gedurende de afgelopen 4 weken bij jezelf kunt herkennen.

• Vermoeidheid (lichamelijk)
• Hoofdpijn
• Rugpijn
• Spierpijn of gewrichtspijn
• Trillen
• Hartkloppingen
• Druk op de borst of steken in de borst
• Verhoogde bloeddruk
• Verhoogde cholesterol
• Maagklachten
• Darmklachten
• Duizelig voelen
• Klachten met adem halen
• Problemen met eten (onregelmatig en/of ongezond)
• Probleem met gewicht (overgewicht of ondergewicht)
• Meer zweten
• Vaker last van infecties
• Huidproblemen
• Last van oorsuizen
• Witte of rode gelaatskleur
• Probleem met lichaamstemperatuur (te koud of te warm)
• Verminderde concentratie
• Vergeetachtigheid
• Overzicht verliezen
• Moeite met besluiten nemen
• Moeite met plannen
• Moeite met lezen van lange of lastige teksten
• Gevoel “op te zijn”, uitgeblust of futloos
• Moeite met of niet kunnen ontspannen
• Rusteloos, gejaagd, prikkelbaar, kort lontje
• Emotioneel reageren op situaties
• Meer huilen/huilbuien
• Niet tegen drukte kunnen
• Prikkelbaar, snel geïrriteerd, boos
• Piekeren, zorgen maken, angstig
• Verlies van zelfvertrouwen, gevoelens van onzekerheid
• Ontevredenheid over (werk)prestaties
• Gevoel de controle kwijt te zijn
• Gewone taken worden of zijn te veel
• Verandering in behoefte aan intimiteit (meer of minder seks of knuffelen)
• Gevoelens van lusteloos, niet meer kunnen genieten
• Gevoelens van somberheid
• Gevoelens van machteloosheid
• Cynisch zijn over het werk
• Minder of geen interesse in het werk hebben (afstandelijk)
• Slecht slapen: laat in slaap vallen, slecht doorslapen, te vroeg wakker
• Overdag in slaap vallen
• Meer roken
• Meer (alcohol) drinken
• Meer drugs gebruiken
• Meer snoepen/snacken
• Meer of minder eten
• Meer zelfmedicatie, bijv. slaap- of kalmeringsmiddelen
• Meer fouten maken
• Minder werk af krijgen
• Geen zin in of vermijden van sociale contacten
• Weinig tijd om te ontspannen
• Geen tijd maken voor plezierige zaken
• Vaak versuft voor de televisie of op telefoon of tablet hangen
• Chaotischer werken
• Overmatig gestructureerd werken
• Werken op de automatische piloot
• Inflexibel bij verandering, koppig, kost veel energie
• Mopperen, klagen
• Lang doorwerken
• Korter werken: later komen en eerder weggaan
• Minder initiatief nemen
• Vaker (kort) ziek melden
• Ziek zijn en toch doorwerken

Zoals je ziet, worden er veel lichamelijke klachten en psychische klachten genoemd. Maar er worden ook veranderingen in gedrag benoemd. Oftewel, er is sprake is van nieuw, ander gedrag. Je doet anders. En dit doen en laten was er voorafgaand aan de periode van spanning of stress niet. Je manier van doen is gewijzigd als gevolg van overmatige (werk)druk of stress.

Stressklachten, van kwaad tot erger

Het aantal spanningsklachten, de duur van de klachten en de sterkte van de klachten geeft een indruk van hoe het met je is gesteld. Tel het aantal klachten, die je gedurende de afgelopen 4 weken bij je zelf herkent. Hoeveel spanningsklachten tel je? En wat zegt dit? Hieronder krijg je een indicatie. De uitkomst van deze stressinventarisatie kan je meenemen naar jouw huisarts of naar de VESB-erkende stress burn-out en re-integratie coach. 

1-5 stressklachten

De meeste mensen herkennen 1 tot 5 stressklachten. Dat is normaal. Dit zijn stressklachten van voorbijgaande aard en je hebt er geen last van.

6-10 stressklachten

Bij 6 tot 10 spanningsklachten verlies je dagelijks meer energie, dan je opbouwt. Je bent uit balans. Het gevaar bestaat, dat je al gewend bent aan de voortdurende stressklachten en ze niet opmerkt. Daarin ligt een waarschuwing voor jou. Breng daarom meer rust in jouw leven en ga eens langs de huisarts.

11-15 stressklachten

Er is een risico, dat je oververmoeid raakt, omdat jouw lichaam en geest stevige alarmsignalen afgeven. Daarom raad ik je aan een afspraak te maken met de huisarts of de bedrijfsarts. Ook kan je je laten begeleiden door een VESB-erkende coach. Hij/zij kan je helpen jouw spanningsklachten te (h)erkennen, de stressoorzaken aan te pakken en de balans in jouw leven terug te brengen.

16-20 stressklachten

Je hebt een groot aantal klachten, die je niet langer kunt negeren. Overspanning is een reëel risico. Daarom adviseer ik je naar een arts te gaan en te starten met coaching. Laat je coachen door een professionele VESB stress burn-out coach. Omdat hij/zij je kan helpen fysiek en mentaal te herstellen van de overmatige stress. Ook onderzoekt de stresscoach samen met jou de stressbronnen in jouw leven. Hij/zij ondersteunt je en daagt je uit om jouw destructieve gedragspatronen te doorbreken.

Meer dan 20 stressklachten

Je bent waarschijnlijk overspannen of hebt een burn-out. Het eerste wat je zelf kunt doen, is resoluut rust nemen. Als je al niet eerder bij de huisarts of bedrijfsarts bent geweest, doe het dan nu en wacht niet langer. Daarnaast beveel ik je aan om zo snel mogelijk met een burn-out coachtraject te beginnen. Doe dit bij een vakkundige coach, die is gespecialiseerd in stress, overspanning en burn-out. Bij een van de VESB-erkende coaches ben je aan het goede adres. Als je weet, dat er sprake is van trauma, verslaving, depressie of andere onderliggende psychische problematiek, dan kan een coach jou niet helpen. Je hebt dan hulp nodig van een klinisch hulpverlener. Jouw huisarts kan je doorverwijzen. 

Bron: KIS, Rogier, 2020